Trong bối cảnh hội nhập tài chính quốc tế ngày càng sâu rộng, IFRS – Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế đang dần trở thành kỹ năng “bắt buộc” đối với những ai muốn theo đuổi sự nghiệp kế toán – kiểm toán chuyên nghiệp. Đặc biệt với sinh viên kế toán mới ra trường, việc bắt đầu đúng hướng và học bài bản IFRS ngay từ sớm sẽ giúp rút ngắn đáng kể hành trình phát triển nghề nghiệp.
Vậy học IFRS như thế nào cho hiệu quả? Bắt đầu từ đâu khi chưa có kinh nghiệm thực tế? Bài viết dưới đây Sinh viên 24h sẽ chia sẻ lộ trình học IFRS hiệu quả cho sinh viên kế toán mới ra trường, giúp bạn định hình tư duy đúng và có nền tảng vững vàng để bước vào thị trường lao động quốc tế hóa.
I. Sinh viên kế toán mới ra trường đang gặp những rào cản gì khi học IFRS?
Việc tiếp cận IFRS (Chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc tế) là một hướng đi tất yếu nếu sinh viên kế toán muốn làm việc trong môi trường doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài hoặc chuẩn hóa năng lực nghề nghiệp theo tiêu chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, với đa số sinh viên kế toán mới tốt nghiệp, hành trình tiếp cận IFRS lại gặp nhiều rào cản đáng kể. Dưới đây là những khó khăn phổ biến:
– Thiếu nền tảng vững chắc về kế toán tài chính theo VAS
Dù đã trải qua các học phần kế toán tài chính tại trường đại học, nhiều sinh viên vẫn chưa thực sự hiểu sâu bản chất của các nghiệp vụ kế toán – mà chỉ dừng lại ở mức học thuộc định khoản hoặc làm bài tập để vượt qua kỳ thi. Điều này dẫn đến việc khi bắt đầu học IFRS – vốn đòi hỏi tư duy phân tích, tổng hợp – sinh viên dễ rơi vào trạng thái “mù mờ”, không kết nối được kiến thức cũ với kiến thức mới.
– Chưa quen với tư duy “nguyên tắc” của IFRS
Một trong những khác biệt lớn giữa VAS (chuẩn mực kế toán Việt Nam) và IFRS nằm ở cách tiếp cận:
- VAS thường mang tính “hướng dẫn cụ thể” và mang nặng tính “tuân thủ quy định”.
- IFRS lại hướng đến tư duy nguyên tắc và yêu cầu người làm kế toán phải phân tích bản chất kinh tế của giao dịch trước khi định khoản.
Sự thay đổi này gây khó khăn không nhỏ cho những sinh viên mới ra trường, vốn đã quen với cách học theo công thức. Việc chuyển từ tư duy “ghi chép đúng theo mẫu” sang “phân tích bản chất trước – xử lý linh hoạt sau” không dễ, đòi hỏi sự rèn luyện có hệ thống.
– Khó tiếp cận tài liệu tiếng Anh chuyên ngành
Phần lớn tài liệu chính thống, cập nhật và chuyên sâu về IFRS hiện nay đều được phát hành bằng tiếng Anh, bao gồm cả bộ chuẩn mực gốc của IFRS Foundation, các case study và hướng dẫn thực hành. Trong khi đó, không ít sinh viên Việt Nam có khả năng đọc hiểu tiếng Anh chuyên ngành còn hạn chế, đặc biệt là với thuật ngữ kế toán – tài chính.
Điều này khiến quá trình tự học hoặc tiếp cận tài liệu quốc tế trở nên khó khăn và dễ gây nản.
– Không biết bắt đầu từ đâu, học như thế nào là hiệu quả
Việc học IFRS không giống như học một môn học ở trường – vốn đã có sẵn giáo trình, đề cương và giảng viên hướng dẫn. Với sinh viên mới ra trường, việc xác định:
- Nên học chuẩn mực nào trước?
- Lộ trình học như thế nào là hợp lý?
- Nên học online, offline, học qua sách hay tham gia khóa học thực hành?
… là những câu hỏi không dễ trả lời. Không có định hướng rõ ràng, nhiều bạn dễ rơi vào tình trạng học theo phong trào, học sai thứ tự, hoặc “ôm đồm” quá nhiều kiến thức mà không thể ứng dụng thực tế.
II. Lộ trình học IFRS hiệu quả từng bước cho sinh viên mới tốt nghiệp
IFRS là hệ thống chuẩn mực kế toán quốc tế không thể học theo kiểu “mì ăn liền”, đặc biệt với sinh viên mới tốt nghiệp. Để học hiệu quả và áp dụng được vào công việc sau này, cần một lộ trình rõ ràng, đi từ nền tảng đến chuyên sâu. Dưới đây là các giai đoạn học IFRS hợp lý dành cho sinh viên kế toán mới ra trường.
1. Giai đoạn 1: Củng cố nền tảng kế toán tài chính
Trước khi học IFRS, sinh viên cần vững chắc kiến thức kế toán tài chính theo VAS (Chuẩn mực kế toán Việt Nam). Nhiều bạn ra trường nhưng chưa hiểu rõ bản chất của các nghiệp vụ kế toán cơ bản như ghi nhận doanh thu, chi phí, tài sản, công nợ… dẫn đến khi học IFRS bị rối loạn kiến thức.
Những việc cần làm:
- Ôn lại các chuẩn mực kế toán Việt Nam quan trọng như: VAS 01 (Nguyên tắc chung), VAS 14 (Doanh thu), VAS 03 (Tài sản cố định), VAS 24 (BCTC hợp nhất)…
- Làm bài tập định khoản – lập báo cáo tài chính theo VAS để củng cố tư duy tài chính – kế toán.
- Nắm rõ cấu trúc báo cáo tài chính: bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ…
⟶ Mục tiêu: Đạt khả năng hiểu và xử lý được các nghiệp vụ tài chính cơ bản trước khi chuyển sang IFRS.
2. Giai đoạn 2: Làm quen với tư duy IFRS
Không giống với cách tiếp cận “mô tả chi tiết – tuân thủ” như VAS, IFRS đòi hỏi người học tư duy theo nguyên tắc và bản chất kinh tế của giao dịch. Đây là bước chuyển đổi tư duy quan trọng.
Nội dung trọng tâm:
– So sánh điểm giống và khác giữa IFRS và VAS:
– Làm quen với các khái niệm cốt lõi như:
- Fair value – Giá trị hợp lý
- Materiality – Tính trọng yếu
- Consolidation – Hợp nhất báo cáo tài chính
- Control – Kiểm soát…
⟶ Mục tiêu: Biết phân tích một giao dịch tài chính theo góc nhìn của IFRS, không còn phụ thuộc vào “mẫu định khoản” có sẵn.
3. Giai đoạn 3: Học các chuẩn mực IFRS theo thứ tự ưu tiên
Hệ thống IFRS hiện có gần 40 chuẩn mực, nhưng không cần học tất cả ngay từ đầu. Sinh viên nên chọn học các chuẩn mực cơ bản – phổ biến – dễ tiếp cận trước.
Thứ tự ưu tiên học:
- IFRS 15 – Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng: Áp dụng rộng rãi ở hầu hết các ngành.
- IFRS 16 – Thuê tài sản: Dễ hiểu, dễ thực hành và có nhiều case thực tế.
- IFRS 9 – Công cụ tài chính: Phù hợp cho các bạn định hướng làm ngân hàng, bảo hiểm, đầu tư.
- Sau đó mở rộng sang IFRS 3 (Hợp nhất kinh doanh), IFRS 10 (BCTC hợp nhất), IFRS 13 (Giá trị hợp lý)…
Cách học hiệu quả:
- Ưu tiên tài liệu có song ngữ Việt – Anh, hoặc các khóa học giảng viên hướng dẫn bằng tiếng Việt.
- Kết hợp học lý thuyết – làm bài tập tình huống thực tế – đọc báo cáo tài chính doanh nghiệp quốc tế.
⟶ Mục tiêu: Nắm được nội dung cốt lõi của các chuẩn mực IFRS phổ biến và biết cách áp dụng vào thực tiễn.
4. Giai đoạn 4: Thực hành – Ứng dụng IFRS vào bài tập và báo cáo thực tế
IFRS không chỉ là lý thuyết – việc luyện tập thực hành là yếu tố quyết định để học hiệu quả.
Các hình thức thực hành nên áp dụng:
- Làm bài tập tình huống: ví dụ giao dịch bán hàng nhiều giai đoạn – xử lý theo IFRS 15.
- Thử lập báo cáo tài chính theo IFRS trên Excel hoặc phần mềm kế toán mô phỏng.
- So sánh kết quả khi lập báo cáo theo VAS và IFRS để hiểu rõ các điều chỉnh cần thiết.
Gợi ý: Nên tìm thêm các BCTC quốc tế (ví dụ: các tập đoàn niêm yết nước ngoài) để đọc – phân tích và mô phỏng lại theo từng chuẩn mực IFRS đã học.
⟶ Mục tiêu: Biết cách chuyển đổi báo cáo từ VAS sang IFRS ở cấp độ cơ bản, hiểu rõ bản chất của từng chỉ tiêu.
5. Giai đoạn 5: Nâng cao – Học chuyên đề và chứng chỉ quốc tế
Khi đã có nền tảng tốt, sinh viên có thể bắt đầu học nâng cao hoặc định hướng chuyên sâu theo nghề IFRS.
Lộ trình nâng cao bao gồm:
– Tham gia các khóa học IFRS thực hành do các trung tâm uy tín tổ chức.
– Luyện thi chứng chỉ quốc tế như:
- Diploma in IFRS (DipIFR – ACCA) – phổ biến tại Việt Nam và được quốc tế công nhận.
- CertIFR (Chứng chỉ cơ bản IFRS của ACCA) – phù hợp để học trong giai đoạn đầu.
– Xây dựng hồ sơ cá nhân:
Viết case study IFRS, thực hành mô phỏng báo cáo hợp nhất.
Gắn kỹ năng IFRS vào CV và hồ sơ xin việc trong các doanh nghiệp FDI, Big4, công ty niêm yết…
⟶ Mục tiêu: Có chứng chỉ hoặc kỹ năng thực hành IFRS để tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường lao động.
III. Nên học IFRS ở đâu? Hình thức học nào phù hợp với sinh viên?
Sau khi đã xác định được lộ trình học IFRS, vấn đề tiếp theo khiến nhiều sinh viên mới ra trường băn khoăn là nên học ở đâu, theo hình thức nào để phù hợp với khả năng, thời gian và tài chính của mình. Trên thực tế, việc lựa chọn đúng môi trường học sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả tiếp thu và khả năng áp dụng kiến thức IFRS trong công việc sau này.
1. Các hình thức học IFRS phổ biến hiện nay
a) Tự học qua tài liệu, sách chuyên ngành
– Phù hợp với sinh viên có khả năng tự học tốt và vốn tiếng Anh ổn định.
– Tài liệu nên bắt đầu từ bản IFRS song ngữ, tài liệu hướng dẫn áp dụng chuẩn mực hoặc sách nhập môn như “IFRS for Beginners”.
Ưu điểm: linh hoạt, tiết kiệm chi phí.
Nhược điểm: dễ nản nếu không có người hướng dẫn, khó hiểu sâu bản chất các chuẩn mực phức tạp.
b) Học online qua video hoặc Zoom tương tác
– Hiện nay có nhiều khóa học IFRS online, đặc biệt là từ các trung tâm chuyên về kế toán – tài chính.
– Có hai loại hình:
- Học qua video quay sẵn (tự học theo tốc độ của mình).
- Học livestream/Zoom với giảng viên – có thể hỏi đáp trực tiếp.
Ưu điểm: tiết kiệm thời gian đi lại, chi phí vừa phải, có thể học mọi lúc.
Nhược điểm: cần có kỷ luật học tập, môi trường học phụ thuộc vào thiết bị và kết nối.
c) Học offline tại trung tâm đào tạo uy tín
Phù hợp với những bạn cần môi trường học có kỷ luật, được giảng viên hướng dẫn trực tiếp.
Ưu điểm: thực hành nhiều, kết nối được với giảng viên và học viên khác.
Nhược điểm: chi phí cao hơn, yêu cầu đi học đúng lịch.
2. Gợi ý trung tâm và chương trình học phù hợp cho sinh viên
Khi lựa chọn đơn vị đào tạo IFRS, sinh viên nên ưu tiên các đơn vị:
- Có giảng viên là chuyên gia IFRS, từng làm việc với doanh nghiệp áp dụng IFRS thực tế (như Big4, doanh nghiệp niêm yết, FDI…).
- Có tài liệu học bằng song ngữ Việt – Anh, dễ tiếp cận cho người mới bắt đầu.
- Cung cấp lộ trình học rõ ràng và có hỗ trợ thực hành, chứ không chỉ giảng lý thuyết.
Một số lựa chọn đáng cân nhắc:
Trung tâm đào tạo kế toán Lê Ánh: nổi bật với khóa học IFRS thực hành cho người mới bắt đầu, hướng dẫn trực tiếp theo từng chuẩn mực, có giảng viên là chuyên gia tư vấn IFRS cho doanh nghiệp. Học viên được hỗ trợ học lại và hỏi đáp sau khóa học.
ACCA Việt Nam: cung cấp chương trình học CertIFR và DipIFR – là chứng chỉ quốc tế, phù hợp với sinh viên định hướng học chuyên sâu hoặc làm việc tại các tập đoàn quốc tế.
EdX, Coursera, ICAEW, PwC Academy: là các nền tảng quốc tế, phù hợp với người có trình độ tiếng Anh tốt, muốn học bài bản theo chương trình quốc tế.
3. Cách chọn hình thức học phù hợp với từng đối tượng sinh viên
| Mức độ | Đặc điểm sinh viên | Hình thức phù hợp |
| Mới bắt đầu, chưa vững kế toán | Học trái ngành, chưa làm kế toán thực tế | Học online thực hành có giảng viên hướng dẫn bằng tiếng Việt |
| Có nền tảng kế toán, muốn hiểu bản chất IFRS | Tốt nghiệp chuyên ngành kế toán – kiểm toán | Học online/offline theo từng chuẩn mực, học kết hợp tài liệu song ngữ |
| Định hướng làm trong DN FDI, Big4 | Muốn làm chuyên sâu IFRS, đầu tư dài hạn | Học chứng chỉ quốc tế CertIFR/DipIFR, học bằng tiếng Anh hoặc từ các học viện quốc tế |
IV. Lưu ý quan trọng để học IFRS không bị “nản”
IFRS là hệ thống chuẩn mực kế toán quốc tế phức tạp, giàu tính nguyên tắc và liên tục cập nhật. Đối với sinh viên mới ra trường, nếu không có phương pháp học hợp lý và định hướng đúng đắn, rất dễ rơi vào tình trạng quá tải, mất động lực hoặc bỏ cuộc giữa chừng. Dưới đây là những lưu ý thiết thực giúp bạn duy trì sự kiên trì và học IFRS hiệu quả:
– Đừng học tất cả cùng lúc – hãy chia nhỏ mục tiêu
Một trong những sai lầm phổ biến khi học IFRS là muốn “cày” toàn bộ chuẩn mực trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, với gần 40 chuẩn mực – mỗi chuẩn mực lại có tính đặc thù riêng, việc học dồn dập không chỉ không hiệu quả mà còn dễ dẫn đến rối loạn kiến thức.
Lời khuyên: Nên chia nhỏ lộ trình thành từng giai đoạn 2–3 tuần/chuẩn mực. Mỗi tuần học 1 chuẩn mực – vừa học lý thuyết, vừa làm bài tập tình huống nhỏ.
– Kết hợp học tiếng Anh chuyên ngành song song
Vì phần lớn tài liệu IFRS gốc đều bằng tiếng Anh, bạn sẽ gặp trở ngại nếu không có vốn từ chuyên ngành cơ bản. Việc cải thiện tiếng Anh không chỉ giúp đọc tài liệu dễ hơn, mà còn mở rộng cơ hội học chứng chỉ quốc tế như CertIFR, DipIFR, ACCA sau này.
Lời khuyên: Tạo thói quen tra cứu từ vựng kế toán – IFRS mỗi khi học bài. Đọc tài liệu song ngữ hoặc xem video tiếng Anh có phụ đề.
– Luôn gắn lý thuyết với thực hành – không học chay
IFRS chỉ thật sự trở nên dễ hiểu khi bạn áp dụng được vào tình huống thực tế: từ lập báo cáo tài chính, xử lý tình huống doanh thu, hợp nhất, cho thuê tài sản… Việc học chỉ bằng cách đọc sẽ khiến bạn dễ quên và không hiểu được tính logic đằng sau mỗi chuẩn mực.
Lời khuyên: Mỗi chuẩn mực học xong nên có ít nhất 2–3 bài tập thực hành đi kèm. Thử mô phỏng báo cáo tài chính đơn giản trên Excel theo IFRS.
– Tìm cộng đồng học IFRS để không học một mình
Một mình học IFRS sẽ dễ cảm thấy cô lập, đặc biệt khi gặp khúc mắc. Việc tham gia các nhóm học tập hoặc cộng đồng IFRS (trên Facebook, Zalo, các diễn đàn kế toán…) giúp bạn được hỗ trợ khi cần, có thêm tài liệu, và học hỏi từ người đi trước.
Lời khuyên: Tham gia nhóm “Sinh viên IFRS”, “Cộng đồng học IFRS thực hành”, “Luyện thi DipIFR”… Chủ động đặt câu hỏi, chia sẻ bài tập, và cùng nhau giải đáp.
– Duy trì tối thiểu 30 phút/ngày để tạo thói quen học bền vững
Không cần học quá lâu mỗi ngày, quan trọng là duy trì đều đặn. Chỉ cần 30–60 phút mỗi ngày bạn vẫn có thể tiến bộ rõ rệt sau 1–2 tháng. IFRS không cần học “gấp”, mà cần học đều – học đúng – học sâu.
Lời khuyên: Lập thời khóa biểu học IFRS cá nhân. Ưu tiên học vào buổi sáng hoặc buổi tối yên tĩnh, tránh xao nhãng.
Thay vì chờ đến khi công việc đòi hỏi mới bắt đầu học, hãy chủ động trang bị kiến thức IFRS từ sớm – bởi đó là “tấm hộ chiếu” giúp bạn tự tin hơn trong các kỳ tuyển dụng lớn, kỳ thi kiểm toán quốc tế, hay cơ hội làm việc tại các doanh nghiệp FDI, công ty đa quốc gia.
Nếu bạn chưa biết bắt đầu từ đâu, hãy tìm đến các khóa học IFRS thực hành bài bản, có lộ trình rõ ràng dành riêng cho người mới, để được hướng dẫn từ nền tảng đến chuyên sâu. Tương lai nghề nghiệp vững chắc luôn bắt đầu từ những bước chuẩn bị đúng đắn ngay hôm nay.
>>> Tham khảo: Học IFRS Ở Đâu Tốt? Đánh Giá Các Trung Tâm Uy Tín