Trong quá trình học tập tại các trường đại học, cao đẳng chuyên ngành kế toán, kỳ thực tập tốt nghiệp là bước chuyển quan trọng giúp sinh viên kết nối giữa lý thuyết và thực tiễn công việc. Báo cáo thực tập tốt nghiệp kế toán không chỉ là bài thu hoạch đánh dấu quá trình học tập, mà còn là minh chứng cho khả năng vận dụng kiến thức kế toán vào thực tế doanh nghiệp.
Tuy nhiên, để hoàn thiện một báo cáo thực tập vừa đúng chuẩn, vừa thể hiện được năng lực bản thân là điều không dễ. Nhiều sinh viên vẫn loay hoay với việc trình bày, sắp xếp nội dung, hoặc chưa biết bắt đầu từ đâu. Chính vì vậy, trong bài viết này, Sinhvien24h sẽ hướng dẫn chi tiết cách viết báo cáo thực tập kế toán, đồng thời chia sẻ một số mẫu báo cáo thực tập tốt nghiệp kế toán hoàn chỉnh để bạn có thể tham khảo và áp dụng một cách hiệu quả nhất.
Bài viết tham khảo: TOP 10+ Khóa Học Kế Toán Ở Đâu Tốt Hà Nội, TPHCM
I. Giới thiệu chung về báo cáo thực tập kế toán
1. Mục đích của báo cáo thực tập trong quá trình học kế toán
Trong chương trình đào tạo ngành kế toán tại các trường đại học, cao đẳng, thực tập tốt nghiệp là giai đoạn quan trọng, giúp sinh viên tiếp cận với công việc thực tiễn tại doanh nghiệp. Báo cáo thực tập không đơn thuần là một bài thu hoạch mang tính hình thức, mà là minh chứng cho quá trình rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp, khả năng vận dụng kiến thức chuyên ngành vào xử lý công việc thực tế.
Qua việc viết báo cáo, sinh viên có cơ hội:
- Tổng hợp lại kiến thức đã học dưới góc nhìn thực tiễn
- Hiểu rõ hơn về quy trình kế toán tại doanh nghiệp
- Làm quen với hệ thống chứng từ, sổ sách, báo cáo
- Hình thành tư duy kế toán mang tính hệ thống
Đây cũng là bước đệm quan trọng, giúp sinh viên định hình con đường nghề nghiệp phù hợp sau khi ra trường.
2. Vai trò của báo cáo trong đánh giá kết quả học tập và định hướng nghề nghiệp
Một bản báo cáo thực tập được đầu tư nghiêm túc sẽ phản ánh rõ ràng mức độ tiếp thu, tư duy phân tích và năng lực chuyên môn của sinh viên. Thông qua đó, giảng viên và hội đồng chấm điểm có thể đánh giá:
- Sinh viên đã nắm chắc và ứng dụng được kiến thức lý thuyết đến đâu
- Khả năng tổng hợp, trình bày và xử lý số liệu thực tế
- Tư duy logic và kỹ năng giao tiếp bằng văn bản chuyên ngành
Bài viết tham khảo: Cách Tìm Nơi Thực Tập Kế Toán Dễ Dàng Cho Sinh Viên
Đặc biệt, với những sinh viên đang định hướng theo nghề kế toán, đây là dịp để thể hiện năng lực trước doanh nghiệp. Một báo cáo thực tập chất lượng, được đầu tư bài bản, có thể trở thành “điểm cộng” khi ứng tuyển vào vị trí kế toán viên hoặc thực tập sinh chuyên môn tại các công ty, đơn vị tài chính kế toán.
3. Những khó khăn thường gặp khi viết báo cáo thực tập
Mặc dù báo cáo thực tập là yêu cầu bắt buộc, nhưng không ít sinh viên vẫn gặp khó khăn trong quá trình hoàn thiện:
- Không nắm rõ bố cục, cấu trúc của một báo cáo tiêu chuẩn
- Gặp khó khăn trong việc mô tả công việc đã làm tại doanh nghiệp
- Thiếu chứng từ, số liệu để minh họa nội dung thực tế
- Loay hoay trong việc lựa chọn đề tài phù hợp với trải nghiệm thực tập
Ngoài ra, một số sinh viên thực tập ở vị trí không chuyên sâu, không được trực tiếp làm nghiệp vụ cũng khiến việc viết báo cáo trở nên hình thức, thiếu chiều sâu.
Để giải quyết vấn đề này, sinh viên cần:
- Chủ động ghi chép nội dung công việc hằng ngày trong quá trình thực tập
- Tận dụng tối đa sự hướng dẫn từ kế toán tại doanh nghiệp
- Có phương pháp viết bài khoa học, có định hướng rõ ràng từ đầu
Bài viết dưới đây sẽ giúp sinh viên nắm vững cấu trúc chuẩn của một báo cáo thực tập kế toán, đồng thời cung cấp mẫu tham khảo và hướng dẫn cụ thể theo từng chuyên đề kế toán, từ đó giúp bạn hoàn thiện báo cáo một cách dễ dàng và hiệu quả hơn.
II. Cấu trúc chuẩn của một báo cáo thực tập kế toán
Một báo cáo thực tập kế toán được đánh giá tốt không chỉ nhờ vào nội dung, mà còn nằm ở cách trình bày bố cục rõ ràng, hợp lý. Dưới đây là cấu trúc chuẩn được nhiều trường đại học và cao đẳng sử dụng, giúp sinh viên dễ dàng triển khai nội dung một cách logic và khoa học.
1. Trang bìa và lời cảm ơn
Trang bìa cần trình bày đầy đủ: tên trường, khoa, chuyên ngành, đề tài báo cáo, họ tên sinh viên, mã số sinh viên, lớp, tên đơn vị thực tập, tên người hướng dẫn, thời gian thực tập…
Lời cảm ơn là phần thể hiện sự trân trọng với thầy cô và doanh nghiệp đã tạo điều kiện cho sinh viên thực tập. Văn phong trang trọng, ngắn gọn và chân thành.
2. Mục lục
Trình bày theo đúng thứ tự các mục lớn, nhỏ trong bài viết.
Có đánh số trang rõ ràng để người đọc dễ theo dõi.
3. Phần mở đầu
Phần này giới thiệu tổng quan về:
- Lý do chọn đề tài: Nêu rõ tại sao bạn chọn lĩnh vực/kế toán phần hành này để nghiên cứu, liên hệ với công việc thực tập thực tế.
- Mục tiêu thực tập: Xác định mục tiêu cụ thể như: tìm hiểu quy trình kế toán tại doanh nghiệp, học cách xử lý chứng từ, lên báo cáo, vận dụng kiến thức vào thực tế…
- Phương pháp thực hiện: Bao gồm phương pháp quan sát, thu thập tài liệu, phỏng vấn người hướng dẫn hoặc trực tiếp thực hành một số nghiệp vụ kế toán tại doanh nghiệp.
4. Giới thiệu về đơn vị thực tập
Ở phần này, bạn cần mô tả:
- Thông tin chung về doanh nghiệp: Tên công ty, loại hình doanh nghiệp, lĩnh vực kinh doanh, quy mô hoạt động.
- Cơ cấu tổ chức: Mô hình bộ máy quản lý, phòng ban chức năng (có thể đính kèm sơ đồ).
- Tổ chức bộ máy kế toán: Vị trí, chức năng từng nhân sự trong phòng kế toán; phần mềm kế toán đang sử dụng; phương pháp kế toán áp dụng (trực tiếp, gián tiếp…).
5. Nội dung thực tập chuyên môn
Đây là phần trọng tâm của báo cáo. Bạn cần mô tả chi tiết những gì đã quan sát, thực hiện hoặc tìm hiểu trong quá trình thực tập:
- Mô tả công việc được giao (nếu có): nhập liệu, kiểm tra hóa đơn, đối chiếu chứng từ, sắp xếp sổ sách…
Trình bày theo phần hành kế toán, ví dụ:
- Kế toán tiền mặt, tiền gửi ngân hàng
- Kế toán bán hàng và công nợ phải thu
- Kế toán mua hàng và công nợ phải trả
- Kế toán kho, hàng tồn kho
- Kế toán chi phí – giá thành (nếu có)
- Kế toán thuế: GTGT, TNDN, TNCN
- Đưa ra chứng từ minh họa (nếu có): Hóa đơn, phiếu thu/chi, bảng kê, sổ nhật ký chung…
Lưu ý: Không nhất thiết phải làm hết tất cả phần hành, chỉ cần đi sâu vào 1–2 mảng chính bạn đã tiếp cận trong thực tập là đủ.
6. Nhận xét và đánh giá quá trình thực tập
Ở phần này, bạn có thể trình bày:
- Những điều học được: kỹ năng chuyên môn, kỹ năng mềm, cách xử lý tình huống thực tế, nhận thức nghề nghiệp…
- Khó khăn gặp phải: về chuyên môn, thiếu tài liệu, chưa được thực hành nhiều…
- Đề xuất, kiến nghị: với doanh nghiệp hoặc nhà trường để cải thiện chất lượng thực tập cho sinh viên các khóa sau (nếu có).
7. Kết luận và định hướng nghề nghiệp
Tóm tắt lại quá trình thực tập và những giá trị thu nhận được.
Khẳng định lại vai trò của thực tập trong hành trình học tập chuyên ngành kế toán.
Nêu rõ định hướng nghề nghiệp sau tốt nghiệp: bạn muốn làm kế toán tổng hợp, kế toán thuế, kế toán sản xuất hay học thêm chứng chỉ nâng cao nào không?
III. Mẫu báo cáo thực tập kế toán theo từng chuyên đề
Tùy theo môi trường thực tập và phần hành kế toán được tiếp cận, sinh viên có thể chọn một trong các chuyên đề dưới đây để xây dựng nội dung báo cáo. Mỗi chuyên đề sẽ giúp bạn đi sâu vào một mảng nghiệp vụ cụ thể, từ đó làm nổi bật hiểu biết và kỹ năng của mình.
1. Mẫu báo cáo thực tập kế toán tại công ty thương mại
Phù hợp khi: Thực tập tại các doanh nghiệp kinh doanh hàng hóa, đại lý phân phối…
Nội dung chính:
- Quy trình mua – bán hàng hóa, xuất nhập kho
- Cách xử lý hóa đơn, chứng từ đầu vào đầu ra
- Ghi nhận doanh thu, chi phí, lãi gộp
- Phân tích báo cáo bán hàng và công nợ phải thu
Bài viết tham khảo: Tự Học Kế Toán Có Khó Không? Bí Quyết Từ Người Đi Trước
Lưu ý: Có thể tập trung vào phần hành kế toán bán hàng, kế toán kho, kế toán công nợ khách hàng.
2. Mẫu báo cáo thực tập kế toán thuế
Phù hợp khi: Thực tập tại doanh nghiệp có hoạt động kê khai thuế bài bản, hoặc bộ phận kế toán thuế nội bộ
Nội dung chính:
- Kê khai thuế GTGT theo quý/tháng
- Quy trình tính và kê khai thuế TNDN, TNCN
- Lập báo cáo thuế trên phần mềm HTKK
- Đối chiếu hóa đơn điện tử, kiểm tra chứng từ hợp lệ
- Kỹ năng tra cứu mã số thuế, mã ngành, tra cứu hóa đơn trên hệ thống
Lưu ý: Phần này cần kết hợp tốt giữa lý thuyết về luật thuế và thực hành trên hồ sơ thực tế để bài viết có chiều sâu.
3. Mẫu báo cáo thực tập kế toán bán hàng
Phù hợp khi: Bạn được giao nhập liệu, theo dõi đơn hàng, công nợ khách hàng
Nội dung chính:
- Quy trình xuất hóa đơn bán hàng
- Theo dõi công nợ phải thu
- Xử lý chiết khấu, hàng trả lại, giảm giá
- Kết hợp báo cáo doanh thu theo tuần/tháng/quý
Lưu ý: Nên trích dẫn các mẫu bảng kê bán hàng, nhật ký bán hàng, hoặc bảng công nợ để minh họa trong bài viết.
4. Mẫu báo cáo thực tập kế toán tổng hợp
Phù hợp khi: Bạn được tiếp cận toàn bộ quy trình hạch toán, từ nhập chứng từ đến lập báo cáo tài chính
Nội dung chính:
- Tập hợp chi phí, ghi nhận doanh thu
- Lập bảng cân đối tài khoản, sổ cái, sổ nhật ký chung
- Lập báo cáo tài chính (BCTC)
- Phân tích một số chỉ tiêu tài chính cơ bản
Lưu ý: Đây là mẫu báo cáo mang tính bao quát, phù hợp với sinh viên có thời gian thực tập đủ dài và được giao việc thường xuyên.
5. Mẫu báo cáo thực tập kế toán tại công ty sản xuất
Phù hợp khi: Thực tập tại doanh nghiệp có quy trình sản xuất, chia thành nhiều công đoạn
Nội dung chính:
- Tập hợp chi phí sản xuất theo khoản mục: nguyên vật liệu, nhân công, chi phí chung
- Cách phân bổ chi phí vào từng sản phẩm, từng kỳ
- Phương pháp tính giá thành (giản đơn, hệ số, định mức…)
- So sánh giá thành thực tế và giá thành kế hoạch
Lưu ý: Mẫu này yêu cầu người viết có kiến thức chắc về kế toán chi phí và quy trình sản xuất – phù hợp hơn với sinh viên năm cuối hoặc đã có kiến thức nền tốt.
💡 Mẹo nhỏ cho sinh viên:
Dù chọn chuyên đề nào, bạn cũng nên:
- Viết đúng thực tế công việc đã làm hoặc quan sát được
- Tránh sao chép máy móc từ internet
- Có thêm phần nhận xét và đánh giá cá nhân để bài viết có chiều sâu
IV. Lưu ý khi viết báo cáo thực tập kế toán
Viết báo cáo thực tập không đơn thuần là liệt kê lại công việc đã làm, mà còn là quá trình tổng hợp, phân tích và trình bày thông tin một cách khoa học, thể hiện được năng lực và thái độ nghiêm túc của sinh viên. Để hoàn thành báo cáo thực tập kế toán đạt chất lượng, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:
1. Chọn đề tài phù hợp với nội dung thực tế
Nhiều sinh viên thường mắc lỗi chọn đề tài quá rộng, vượt xa phạm vi thực tập thực tế. Việc này dễ dẫn đến tình trạng viết lan man, hời hợt hoặc phải sao chép từ các nguồn khác.
Lời khuyên:
- Chọn đề tài đúng với phần hành kế toán bạn được tiếp cận thực tế như: kế toán bán hàng, kế toán thuế, kế toán kho…
- Nếu không được giao việc cụ thể, bạn có thể xin quan sát và hỏi thêm nhân viên kế toán để có đủ tư liệu viết bài.
- Hãy trung thực – viết đúng những gì mình thực sự học được, kể cả khi đó là việc nhỏ.
2. Tuân thủ đúng cấu trúc và hình thức trình bày
Một báo cáo thực tập đạt yêu cầu không thể thiếu:
- Bố cục rõ ràng, có đủ các phần: lời mở đầu, giới thiệu đơn vị thực tập, nội dung chuyên môn, đánh giá, kết luận…
- Trình bày chỉn chu: căn lề, giãn dòng hợp lý, font chữ phổ biến (như Times New Roman, cỡ 13 hoặc 14)
- Có số trang, mục lục, đánh số bảng biểu, tài liệu tham khảo đầy đủ
Nhiều trường có quy định riêng về hình thức trình bày, bạn nên tham khảo kỹ yêu cầu từ khoa hoặc giảng viên hướng dẫn.
3. Kết hợp giữa lý thuyết và thực tế
Một lỗi phổ biến khác là báo cáo quá “chay”, thiên về lý thuyết hoặc chỉ mô tả thực tế mà không phân tích gì thêm.
Gợi ý cách viết hiệu quả:
- Đặt lý thuyết kế toán song song với nghiệp vụ thực tế bạn thấy tại doanh nghiệp.
Ví dụ: “Theo chuẩn mực kế toán số…, doanh thu được ghi nhận khi… Tại công ty X, doanh thu được ghi nhận khi hóa đơn được xuất và hàng được giao cho khách hàng…”
- Trích dẫn thêm bảng biểu, chứng từ, sơ đồ quy trình sẽ giúp bài viết sinh động và chuyên nghiệp hơn.
4. Tránh sao chép và đạo văn
Việc sao chép từ các mẫu báo cáo có sẵn trên mạng có thể khiến báo cáo bị đánh giá thấp, thậm chí không được chấp nhận. Ngoài ra, giảng viên có thể dễ dàng nhận ra khi nội dung không phù hợp với thực tế thực tập của bạn.
Giải pháp:
- Có thể tham khảo mẫu, nhưng cần viết lại bằng ngôn ngữ của mình.
- Ưu tiên chia sẻ những quan sát, nhận xét thật của bản thân.
- Nếu có trích dẫn tài liệu, cần ghi rõ nguồn tham khảo.
5. Chú ý nội dung nhận xét và định hướng nghề nghiệp
Đây là phần rất được giảng viên quan tâm, vì thể hiện tư duy và thái độ học tập nghiêm túc của sinh viên.
Hãy chia sẻ thật lòng về những điều bạn học được, những kỹ năng mới, những khó khăn gặp phải.
Nếu công ty có điểm gì bạn thấy cần cải tiến, có thể góp ý một cách khéo léo.
Cuối cùng, đừng quên nói về định hướng của bản thân – bạn có muốn theo đuổi nghề kế toán không? Bạn dự định học thêm gì để nâng cao chuyên môn?
V. Tải miễn phí: File mẫu báo cáo thực tập kế toán hoàn chỉnh
Để hỗ trợ sinh viên trong quá trình hoàn thiện báo cáo thực tập, chúng tôi đã tổng hợp một số file mẫu báo cáo thực tập kế toán theo các chuyên đề phổ biến như kế toán bán hàng, kế toán thuế, kế toán tổng hợp và kế toán tại công ty thương mại.
Bạn có thể tải về miễn phí để tham khảo cấu trúc trình bày, cách triển khai nội dung, cũng như học hỏi cách trích dẫn số liệu và phân tích tình huống thực tế.
📁 Danh sách file mẫu có thể tải:
✅ Mẫu báo cáo thực tập kế toán tại công ty thương mại
✅ Mẫu báo cáo kế toán thuế có đính kèm hóa đơn – chứng từ minh họa
✅ Mẫu báo cáo kế toán tổng hợp – phù hợp với sinh viên năm cuối
✅ Mẫu báo cáo thực tập kế toán bán hàng – nội dung thực tế, dễ viết theo
⚠️ Lưu ý khi sử dụng mẫu báo cáo:
KHÔNG nên sao chép nguyên văn – Giảng viên hoàn toàn có thể phát hiện nội dung trùng lặp hoặc không phù hợp với thực tế thực tập.
- Hãy sử dụng mẫu như một tài liệu tham khảo, từ đó viết lại theo cách hiểu và trải nghiệm của riêng bạn.
- Nếu được, hãy cá nhân hóa nội dung bằng các số liệu, chứng từ, nhận xét thực tế từ đơn vị nơi bạn đã thực tập.
- Mọi nội dung sử dụng từ mẫu cần được trích dẫn hoặc điều chỉnh phù hợp để đảm bảo tính trung thực và học thuật.
Báo cáo thực tập kế toán không chỉ là một yêu cầu mang tính học thuật trong chương trình đào tạo, mà còn là bước khởi đầu quan trọng giúp sinh viên làm quen với công việc thực tế của một nhân viên kế toán trong môi trường doanh nghiệp. Thông qua việc tiếp xúc với chứng từ, phần mềm, quy trình xử lý số liệu, sinh viên sẽ hình dung rõ hơn về định hướng nghề nghiệp của mình sau khi ra trường.
Tuy nhiên, để báo cáo đạt chất lượng, người viết cần:
- Nắm vững kiến thức chuyên ngành
- Quan sát, ghi chép trung thực trong suốt quá trình thực tập
- Trình bày nội dung một cách khoa học, logic và có chiều sâu
Chúng tôi hy vọng rằng những hướng dẫn chi tiết và mẫu báo cáo thực tế trong bài viết này sẽ giúp bạn có thêm định hướng rõ ràng, tự tin hơn khi bắt tay vào viết báo cáo thực tập kế toán.
🎓 Chúc bạn hoàn thành tốt kỳ thực tập và có một bản báo cáo thực sự mang dấu ấn cá nhân – chuyên nghiệp, chỉn chu và ấn tượng!